1. Κατσαρίδες
Είναι έντομα υγειονομικής σημασίας διότι μεταδίδουν περίπου 100 παθογόνα νοσήματα (π.χ. σαλμονέλα, τύφο, πανώλη κ.α.) Έχουν νυκτόβια ήθη και αν παρατηρήσουμε παρουσία ατόμων κατά τη διάρκεια της ημέρας θα πρέπει να ανησυχήσουμε διότι αυτό σημαίνει ότι λόγω υπερπληθυσμού τα άτομα αυτά έχουν εκδιωχθεί από τη φωλιά τους. Τα κυριότερα είδη κατσαρίδας που απαντώνται στην Ευρώπη είναι:
• Blattella Germanica (ψιλό κατσαριδάκι)
Έχει μήκος 10-15 mm, καστανόξανθο χρωματισμό και χαρακτηριστικό της αποτελούν οι 2 καστανές λωρίδες. Είναι ένα έντομο και τα στάδια εξέλιξης της είναι ωό – προνύμφη - ακμαίο. Η διάρκεια της ζωής των θηλυκών είναι περίπου 6 μήνες κατά τη διάρκεια των οποίων παράγει 4-8 ωοθήκια και κάθε ωοθήκιο περιέχει στο εσωτερικό του περίπου 30 αβγά. Το θηλυκό μεταφέρει μαζί του το ωοθήκιο και το αφήνει 1 μέρα πριν τα ωά εκκολαφθούν. Αρέσκεται σε υψηλές θερμοκρασίες (25-35C°) και υψηλή υγρασία. Μεταφέρεται από τον ένα χώρο στον άλλο μέσω χαρτοκιβωτίων, ηλεκτρικών συσκευών, σωληνώσεων και αγωγών θέρμανσης. Η καταπολέμηση του συγκεκριμένου είδους είναι δύσκολη .
• Blatta Orientalis (μεγάλη καφέ-μαύρη κατσαρίδα)
Έχει μήκος 20-24mm και χρωματισμό πολύ σκούρο από καφέ έως μαύρο. Χωρίς τις οπίσθιες πτέρυγες και με πολύ μικρές πρόσθιες δεν έχει δυνατότητα πτήσης. Είναι ένα έντομο που ζεί κατά μέσο όρο 4 - 4,5 μήνες κάθε φορά που ωοτοκεί αφήνει 5-10 ωοθήκια και κάθε ωοθήκιο περιέχει στο εσωτερικό του περίπου 15 αβγά. Τη συναντάμε σε φρεάτια , σε υγρούς εξωτερικούς αλλά και εσωτερικούς χώρους. Αντέχει τις χαμηλές θερμοκρασίες και αυτό κάνει δύσκολη την καταπολέμηση της.
• Periplanetta Americana (μεγάλη ερυθροκάστανη κατσαρίδα)
Έχει μήκος 28 – 44 mm και ερυθροκάστανο χρωματισμό. Οι πτέρυγες είναι καλά αναπτυγμένες και της δίνουν τη δυνατότητα πτήσης. Το θηλυκό ζει κατά μέσο όρο 440 ημέρες. Γεννάει όλο το έτος , 9-10 φορές κατ έτος και αφήνει κάθε φορά 1 ωοθήκιο μέσα στο οποίο βρίσκονται 14-16 αβγά. Ζει στα υπόγεια κτιρίων με μεγάλους όγκους υγρών αποβλήτων.
2. Κοριοί
Είναι έντομα αίματος μυζητικά και άπτερα. Τα συναντάμε σε κατοικήσιμους χώρους μέσα σε σχισμές στο πάτωμα, στα μαξιλάρια, πίσω από κορνίζες, στα κρεβάτια, στις ραφές των στρωμάτων κ.α. Έλκονται από το διοξείδιο του άνθρακα που παράγουμε κατά τη διάρκεια του ύπνου και έτσι προσδιορίζουν τη θέση μας και δεχόμαστε το τσίμπημα. Αντέχουν το κρύο και μπορούν να παραμείνουν χωρίς τροφή πολλούς μήνες, αυτό καθιστά δύσκολη την καταπολέμηση τους. Μεταφέρονται μέσω των αποσκευών , των κατοικιδίων ζώων ή πουλιών. Τα θηλυκά ζούν κατά μέσο όρο 12 μήνες και γεννούν 200-500 ωά κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Δεν έχει αποδειχτεί ακόμα αν μεταφέρουν παθογόνα στον άνθρωπο λόγω της πολύ σύντομης επαφής που έχουν μαζί του.
3. Ψύλλοι
Είναι φορείς πολλών παθογόνων στον άνθρωπο. Μεταδίδουν βακτήρια και ρικέτσιες στον άνθρωπο. Π.χ. Μεταδίδουν πανώλη και ενδημικό τύφο. Η βουβωνική πανώλη (ασθένεια που είχε προκαλέσει πολλούς θανάτους τον Μεσαίωνα) μεταδίδεται μέσω των ψύλλων που μεταφέρει ο ποντικός Rattus Rattus. Τα πιο ενδιαφέροντα είδη είναι:
• Ψύλλος του ανθρώπου: Pulex Irritans • Ψύλλος του σκύλου και της γάτας: Ctenocephalides Canis, C. Felis • Ψύλλος των τρωκτικών: Xenopsylla Cheopis, Nosopsyllus Fasciatus Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι διατηρούνται στο στάδιο της προνύμφης και μπορούν να παραμείνουν σε αυτό για πολλούς μήνες όταν οι συνθήκες περιβάλλοντος δεν είναι ευνοϊκές. Περνούν στο στάδιο του ακμαίου αφού δεχτούν κάποιο ερέθισμα (π.χ. κατάλληλη θερμοκρασία, διοξείδιο του άνθρακα κ.α.)
4. Μυρμήγκια
Τα μυρμήγκια αποτελούν έντομα υψηλής όχλησης και αυτό γιατί τα βλέπουμε πάντα σε πολύ μεγάλους αριθμούς στους χώρους μας. Είναι έντομα κοινωνικά και η αποικία τους αποτελεί έναν υπεροργανισμό. Έχουν κοινωνικές διαβαθμίσεις στη φωλιά τους στην οποία υπάρχει η βασίλισσα και πάρα πολλοί εργάτες. Η βασίλισσα και οι εργάτες είναι γένους θηλυκού, ενώ τα αρσενικά υπάρχουν κάποιες εποχές στη φωλιά μόνο για να ζευγαρώσουν με τη βασίλισσα. Το ακμαίο ζει για 45-60 ημέρες ενώ ο βιολογικός τους κύκλος αποτελείται από 4 στάδια : ωο-προνύμφη-νύμφη (χρυσαλλίς) - ακμαίο.
5. Μύγες
Η οικιακή μύγα αποτελεί τον σημαντικότερο φορέα παθογόνων μικροοργανισμών. Μεταδίδει μηχανικά τυφοειδή πυρετό, χολέρα, δυσεντερία , παιδική διάρροια κ.α. Αναζητά την τροφή της στα κόπρανα των ζώων και σε οργανικά απορρίμματα. Το πιο κοινό είδος είναι : Musca Domestica: Πολλαπλασιάζετε με ταχείς ρυθμούς, κάθε 3-4 ημέρες γεννά 100-150 αβγά. Τα αβγά της τα αφήνει σε νεκρή οργανική ύλη, όπως περιττώματα κ.α.
6. Κουνούπια
Τα κουνούπια είναι από τα πιο ενοχλητικά δίπτερα έντομα και τα είδη που κυρίως απαντώνται στην ελλάδα ανήκουν στην οικογένεια Culicidae. Τα αρσενικά κουνούπια δεν τσιμπούν και τρέφονται μόνο με γύρη, αντιθέτως αυτά που τσιμπούν είναι τα θηλυκά γιατί το αίμα είναι απαραίτητο για την ωοτοκία τους. Η εναπόθεση των αβγών τους γίνεται στην επιφάνεια του νερού. Τα κουνούπια προσελκύονται και μας τσιμπούν, από την κίνηση, τη θερμότητα του σώματος μας, την έκλυση διοξειδίου του άνθρακα μέσω της αναπνοής. Η δραστηριότητα τους εξαρτάται άμεσα από τη θερμοκρασία και την υγρασία του αέρα. Έτσι είναι κυρίως ενεργητικά τις πρώτες πρωινές ή τις πρώτες νυκτερινές ώρες. Αποτελούν φορείς πολλών σοβαρών ασθενειών όπως η ελονοσία και ο κίτρινος πυρετός.
7. Ακάρεα
Τα ακάρεα της οικιακής σκόνης είναι το βασικό αίτιο της αλλεργίας στη σκόνη .Είναι αόρατοι μικροοργανισμοί με οκτώ πόδια και τα περιττώματά τους όταν εισπνέονται , προκαλούν αλλεργική ρινίτιδα και ή βρογχικό άσθμα. Τρέφονται με την πιτυρίδα του ανθρώπου και νεκρά κύτταρα της επιδερμίδας που πέφτει από το ανθρώπινο σώμα. Θέλουν υγρασία για να αναπτυχθούν. Εκτιμάται ότι υπάρχουν 5.000 έως 15.000 ακάρεα ανά τετραγωνικό εκατοστό στρώματος. Τα ακάρεα ζουν μέσα στα στρώματα, τα μαξιλάρια, τα χαλιά και τις μοκέτες ή στα λούτρινα παιδικά παιγνίδια (π.χ. αρκουδάκια ). Επειδή υπάρχουν καθ' όλη τη διάρκεια του έτους τα συμπτώματα μπορεί να είναι συνεχή. Τα αλλεργιογόνα των ακάρεων προέρχονται κυρίως από τα περιττώματά τους τα οποία εισπνέονται από τους ευαισθητοποιημένους ασθενείς οι οποίοι στη συνέχεια εκδηλώνουν τα ανάλογα συμπτώματα. Κύριες ασθένειες που προκαλούνται από τα ακάρεα, με την εισπνοή των περιττωμάτων τους είναι κατά κύριο λόγω προβλήματα του αναπνευστικού όπως , αλλεργική ρινίτιδα, βρογχικό άσθμα και διάφορες δερματοπάθειες.